چکیده فارسی:هنر مینیاتور از مهمترین اشکال هنری است که با ظهور اسلام نسبت به سایر هنرهای اسلامی به مقام بالاتر نایل شد، کشورهای بسیار در این عرصه پیش قدم شدند، ایران از کشورهایی بود که اشکال مختلف هنری حاوی تمام جنبه های اسلامی را پذیرفت که از یک سو خود بر معیارهای ارزیابی و ذائقه هنری تاثیر گذاشت و از سوی دیگر از آنان تاثیر پذیرفت.در این مقاله به طور مختصر به دوره های تجلی این هنر می پردازیم سپس به نقد فلسفی عرفانی با بهره گیری از مجموعه آثار برخی از نگارگران اشاره خواهیم کرد و سعی می کنیم معیارهای نقد هنری و ربط مضامین آن را با مفاهیم فلسفی آثار روشن کنیم.
چکیده عربی:من اهم التیارات الفنیه التی تزامن ظهورها بظهور الاسلام هو فن المینیاتور و قد تسابقت کثیرا من الدول فی هذا المیدان و کانت ایران احدی تلک الدول التی رحبت بالروافد الاسلامیه و ما حوته فی طیاتها من انواع مختلفه للفنون اثرت بدورها علی مقاییس النقد والتذوق الفنی و تأثرت به کل تلک المعاییر الحاکمه فی درجات الجمال الفنی، فی هذه المقاله سنتدرج فی القول بتوضیح مقدمه مختصره عن حقبه تاریخیه اشرقت فیها ملامح هذا النوع من الفن ثم سنتطرق بعدها الی نقد فلسفی عرفانی عن مجموعه اعمال لبعض فنانی هذا الفن و توضیح مقاییس النقد الفنی و ربط مضامینها بما حوته مجموعه الصور من مفاهیم فلسفیه.